Ev Sahibinin Hakları
Kiracı ve ev sahiplerinin hakları, 2011 yılında yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile düzenlenmiştir. Kiracı ve ev sahiplerinin yasal çerçevelerle belirlenmiş hak ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu hak ve sorumluluklar doğrultusunda kiracı ve ev sahipleri arasında yaşanan birtakım anlaşmazlıklar yasal prosedürlere uygun olarak çözülebilmektedir. Kanun gereğince mülkün kiralandığı kişi ya da kuruluşlarla yapılan kira sözleşmesi, iki tarafın da hak ve sorumluluklarını gösterir. Kira sözleşmesi yapılmamış olsa bile kanun gereği belirli hakları bulunmaktadır. Düzenlenen kanuna göre ev sahiplerinin hakları şu şekildedir:
- Mülk sahibi kanunla ile belirlenmiş oranda zam yapabilme hakkına sahiptir. Eğer ki kiracı bu zammı kabul etmezse mülk sahibi sözleşme bittiğinde kiracıyı evden tahliye ettirebilmektedir.
Mülk sahibi kanun çerçevesinde belirlenmiş olan durumlarda kiracıyı evden çıkarabilme hakkına sahiptir. Mesela kiralanmış olan ev; mülk sahibinin eşi, kendisi, alt ya da üst soyundan bakmakla yükümlü olduğu kişilerin oturması için gerekliyse bu durumda mülk sahibi bildirerek kiracıyı evden çıkarabilmektedir. - Mülk sahibi, kirada olan evini satabilme hakkına sahiptir. Öncesinde kiracıyı bilgilendirerek evi satmak istediği kişilere gösterebilir. Evin satılması durumunda mülk sahibi, kiracıya ihtarname çekerek evi boşaltması için 6 ay süre talep edebilmektedir.
- Mülk sahibi, kiracının eve özensiz davranması ve zarar vermesi, komşularla iyi geçinememesi durumunda kiracının tahliyesini isteme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda kiracıya ihtarname çekerek 30 günlük süre tanınır. Bu süre içerisinde kiracı durumu düzeltmezse evi boşaltması istenebilmektedir.
- Belirli süreli kira sözleşmesinin süresinin bitmesine 15 gün kala, aksi belirtilmedikçe sözleşme aynı şekilde devam eder. Mülk sahibi kiraya zam yapmak istiyorsa bu süre öncesinde yeni bir sözleşme yapma hakkına sahiptir.
- Mülk sahibi, eğer kiracı kirayı ödemiyorsa ihtarname çekerek 30 gün içinde kiracının borcunu ödemesini talep etme hakkına sahiptir. Kiracı borcunu ödemiyorsa mülk sahibi sözleşmeyi feshederek kiracıyı evden çıkarması mümkündür.
- Mülk sahibi, kiraladığı evi bıraktığı gibi geri alma hakkına sahiptir. Zamanla olan yıpranmalar dışında kiracı evde birtakım değişiklikler yaptıysa, mülk sahibi kiracıdan evi eski haline getirmesini talep etme hakkına sahiptir.
Mülk sahibi, kiracıdan en başında 3 kira miktarını geçmeyecek şekilde depozito isteme hakkına sahiptir. Sözleşme bittikten sonra eğer ki kiracı eve zarar vermişse, mülk sahibi depozitoyu bu zararları karşılamak için kullanır.
Ev Sahibi Kiracıyı Evden Nasıl Çıkarır?
Ev sahibi, sözleşme süresi boyunca istediği zaman kiracıyı evden çıkarması mümkün değildir. Eğer ki haklı sebepleri bulunuyorsa öncelikle kiracıya ihtarname çekmesi gerekmektedir, bir yıl içerisinde iki ihtarname gönderilen kiracı için tahliye kararı çıkarılabilmektedir. Gayrimenkulün tadilat olması gerekiyorsa, ev sahibinin eve ihtiyacı varsa, mülk sahibi değiştiyse yasalarla belirlenmiş süre içerisinde kiracının evden çıkmasını talep etmek mümkündür. Bunun yanında kiracının aynı ilçede veya belediye sınırı içerisinde evi bulunuyorsa tahliye istenebilmektedir. Burada aranan şart, ev sahibinin bunu sonradan öğrenmiş olmasıdır. Peki bunlara rağmen kiracı evden çıkmazsa ev sahibi ne yapmalıdır?
İhtarname sonrasında belirlenin süre içerisinde kiracı evden çıkmazsa devreye mahkeme giriyor. Mülk sahibi bu durumda kiracıya “tahliye davası” açabilmektedir. Tahliye davası, mülk sahibinden kaynaklanan nedenler ve kiracıdan kaynaklanan nedenler şeklinde iki farklı başlıkta açılabilmektedir. Kira sözleşmesinin bitmesine rağmen kiracı evden çıkmıyorsa, kiracılara direkt dava açılabilmek mümkünken tahliye taahhüdü imzalayarak olası durumda evden çıkmayan kiracı için ilk yol, ihtarname süreci oluyor. Davada tüm şartlara yeniden bakılarak durumun tahliye için uygun olup olmadığı inceleniyor. Dava sonucunda sözleşme hala devam etse bile feshedilerek resmi olarak tahliye kararı çıkartılmaktadır. Sözleşmenin bittiği davalarda ise direkt olarak kiracının evi boşaltmasına karar verilmektedir.
