Yasal Yollarla İş Çıkışı

İşten çıkış süreci, işverenin işçiyi çıkarması ve işçinin belirli sebeplerden dolayı işten istifa etmesine göre değişiklik göstermektedir. İşçinin bu süreçte hak kaybına uğramaması için işten çıkarken haklarını bilmesi, bu doğrultuda uzman avukatlarımız ile iş birliği içinde hareket etmesi faydalı olacaktır.

İşçinin İstifası

Çalışan, belirli sebeplerden ötürü işinden istifa etme hakkına sahiptir. Kendileri istifa etmiş olsalar bile çalışanın iş yerinden tazminat alma hakkı mevcuttur. Bu tazminatı alabilmek ve hak kaybına uğramamak için iş yerinde istifa ile ilgili herhangi bir belgeye imza atmadan uzman avukatlar ile süreci detaylı öğrenerek takip etmelidir.

İş Kanunu’nun 24. Maddesinde işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı olarak süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebileceği belirtilmiştir:

1. Sağlık Sebepleri:
2. a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
3. b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
4. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
5. a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
6. b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
7. c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunursa.
8. d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
9. e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
10. f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa yahut çalışma şartları uygulanmazsa.
11. Zorlayıcı Sebepler:

İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.

İş Kanunu’nda yer alan bu sebepler doğrultusunda işçinin derhal feshinin geçerli olması 26. Maddede yer alan süreye bağlıdır. Bu maddeye göre 24. Maddede gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz. Bu haller sebebiyle işçi yahut işverenden iş sözleşmesini yukarıdaki fıkrada öngörülen süre içinde feshedenlerin diğer taraftan tazminat hakları saklıdır.

Buna göre, iş mevzuatında yer alan sebeplere dayanan ve öngörülen süreye uyarak istifa eden işçi, kıdem tazminatı da alabilmektedir.

İşten Ayrılırken Uyulması Gereken Bildirim Süreleri

Eğer ki işçi yukarıdaki maddede saydığımız haklı sebeplere dayanmıyor ve keyfi olarak istifa etmek istiyorsa kıdem tazminatı alamamaktadır. Bunun yanında istifasını verirken iş yerinde çalışma süresine göre kanunda belirlenen bildirim sürelerine uymalıdır. Buna göre işçi, işyerinde 6 aydan az süre çalışmış ise iki hafta önce, 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışmışsa 4 hafta önce, 1,5 yıldan ile 3 yıla kadar süren çalışmada 6 hafta önce, 3 yıl ve üzeri çalışmada 8 hafta önce işten ayrılacağını işverene bildirmek zorundadır. Eğer işçi bu bildirimi yapmadan işten derhal olarak ayrılırsa söz konusu sürelere göre hesaplanacak ücret tutarında ihbar tazminatı işverene ödemesi gerekecektir. Aynı şekilde işveren de işçiyi çıkarmak için gerekli olan bildirim süresine uymayarak işçiyi derhal çıkartırsa bildirim süresine ilişkin ücret tutarında ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Çalışmakta olduğu işyerinden ayrılarak başka bir işte çalışmak isteyen işçinin istifa dilekçesi vermemesi yararına olacaktır. Zira istifa dilekçesi verildiği zaman kıdem tazminatı alma hakkı ortadan kalkmaktadır.  Şayet işyerindeki uygulanan aksaklıklar nedeniyle  iş akdini derhal fesih hakkı bulunuyor ise alanında uzman bir avukattan da  yardım alarak noter vasıtası ile iş akdini fesih etmek gerekir. İşçi fesih yazısını gönderdikten sonra başka işte çalışmaya başlayabilmektedir. Böylelikle iş değiştirse dahi  kıdem tazminatı alarak dava etme hakkını kaybetmemiş olmaktadır.